Ljouwert (gemeente) Ynhâld Skiednis | Geografy | Demografy | Polityk | Sjoch ek | Keppeling om utens | Boarnen, noaten en referinsjes Navigaasjemenuwww.leeuwarden.nlWebstee fan de gemeenteWebstee oer wenje, wurkje en rekreëarje in Ljouwert Leeuwarden
Ljouwert (gemeente)Gemeente yn FryslânBestjoerlike ienheid oprjochte yn 1435Bestjoerlike ienheid opheft yn 1943Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1943Bestjoerlike ienheid opheft yn 2014Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2014Bestjoerlike ienheid opheft yn 2018Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2018
NederlânskStedskgemeenteNederlânskeprovinsjeFryslânLjouwerteradielBoarnsterhimLittenseradiel201831 desimber2018befolkingoerflakkm²wetterMiddelsee1435stedsrjochten16e iuwMiddeltrimdielLjouwerteradielDútske besetterTwadde Wrâldoarloch29 desimber1943gemeentlike weryndielingSudertrimdielLjouwerteradielGoutumHimpensHuzumSwichumTearnsWytgaardWurdumLekkumMiedumgemeentlike weryndieling1984rekreaasjegebietDe Griene StjerTytsjerksteradiel1 jannewaris2014BoarnsterhimEagumFriensGrouIdaerdJirnsumReduzumWarstiensWartenWergea1 jannewaris2018LjouwerteradielLittenseradielAlde LeieBritsumFeinsumHijumJelsumKoarnjumStiensBaardBearsEasterlittensHilaardHúnsJellumJorwertLeonsMantgumWeidumwet194320142018NederlânskeprovinsjeFryslânKlaaiWâldennoardenFerwerderadiel2019Noardeast-FryslânnoardwestenwestenDe WaadhoekesúdwestenSúdwest-FryslânsudenDe Fryske MarrensúdeastenIt HearrenfeanSmellingerlâneastenTytsjerksteradiel2018LjouwerteradielMenameradielLittenseradiel2014Boarnsterhim1984BaarderadielIdaerderadielBoarnsterhim2014oerflakkm²lânwettergemeentlike weryndieling1 jannewaris2018LjouwerteradielLittenseradielhaadplakstêdLjouwertdoarpenAlde LeieBaardBearsBritsumEagumEasterlittensFeinsumFriensGoutumGrouIdaerdHijumHilaardHimpensHúnsJellumJelsumJirnsumJorwertKoarnjumLekkumLeonsMantgumMiedumReduzumSnakkerbuorrenStiensSwichumTearnsWarstiensWartenWeidumWergeaWytgaardWurdumbuorskippenFjouwerhûsFûnsHesensDe HimHoekHoptilleNoardeinRewertSkillaardSkrinsTsjaardTsjeintgumWammertWielstersylWieuwens (of Sprong)BartlehiemplaknammebeliedNederlânsktaligeplaknammenBoarnsterhimLjouwerteradielLittenseradieljuny2018doarpenFrysk30 april2017befolkingbefolkingstichtenskm²1 jannewaris2018LjouwerteradielLittenseradiel31 desimber2018gemeenterieLjouwerteradielLittenseradiel22 novimber2017ferkiezings
Ljouwert (gemeente)
Jump to navigation
Jump to search
Ljouwert | |
---|---|
De binnenstêd fan Ljouwert. | |
flagge | wapen |
Wapen fan Ljouwert | |
lokaasje | |
polityk | |
lân | Nederlân |
provinsje | Fryslân |
boargemaster | Ferd Crone (PvdA) |
sifers en geografy | |
haadplak | Ljouwert |
grutste plak | Ljouwert |
ynwennertal | 123.054 (2018) |
befolkingstichtens | 484,6 / km² |
oerflak | 252,38 km² |
tal stêden | 1 |
tal doarpen | 35 |
ferkearsieren | A31, A32, N355, N357, N359 |
skiednis | |
oprjochte | 1435; weroprj.: 1943, 2014, 2018 |
oant 1851 | Gemeente Ljouwert Gritenij Baarderadiel Gritenij Idaerderadiel Gritenij Ljouwerteradiel Gritenij Raerderhim (diel) |
1851 – 1984 | Gem. Ljouwert Gem. Baarderadiel Gem. Idaerderadiel Gem. Ljouwerteradiel Gem. Raerderhim (diel) |
1984 – 2014 | Gem. Ljouwert Gem. Boarnsterhim (diel) Gem. Littenseradiel (diel) Gem. Ljouwerteradiel |
2014 – 2018 | Gem. Ljouwert Gem. Littenseradiel (diel) Gem. Ljouwerteradiel |
oar | |
netnûmer | 058, 0566, 0517, 0518 |
postkoade | 8831-8835, 8900–9089 |
tiidsône | UTC +1 |
simmertiid | UTC +2 |
webside | www.leeuwarden.nl |
Dizze side giet oer de gemeente Ljouwert. Foar de stêd, sjoch: Ljouwert (stêd).
Ljouwert (Nederlânsk en offisjeel:Leeuwarden; Stedsk: Liwwadden) is in gemeente yn 'e midden fan 'e Nederlânske provinsje Fryslân. Oarspronklik wie dizze gemeente folle lytser as dat er no is, mei't der troch de jierren hinne ferskate kearen útwreide is, te witten mei dielen fan 'e buorgemeenten Ljouwerteradiel, Boarnsterhim en Littenseradiel. Yn 2018 gie Ljouwerteradiel sels hielendal yn Ljouwert op. De gemeente Ljouwert hie op 31 desimber 2018 in befolking fan 122.301 minsken,[1] en besloech in oerflak fan 252,4 km², wêrfan mear as 16 km² wetter.
Ynhâld
1 Skiednis
2 Geografy
2.1 Plakken
2.2 Plaknammen
3 Demografy
3.1 Untwikkeling ynwennertal
4 Polityk
5 Sjoch ek
6 Keppeling om utens
7 Boarnen, noaten en referinsjes
Skiednis |
Ljouwert is ûntstien út trije terpen op de râne fan de Middelsee, en krige yn 1435 stedsrjochten (en dêrmei in eigen bestjoer), wat sjoen wurde kin as it begjin fan 'e gemeente Ljouwert. Yn de 16e iuw krige de stêd it hiele Middeltrimdiel fan Ljouwerteradiel ta gebiet. Om't de Dútske besetter in rasjonele bestjoersstruktuer easke, waard ûnder de Twadde Wrâldoarloch, op 29 desimber 1943, by in gemeentlike weryndieling ek it Sudertrimdiel fan Ljouwerteradiel part fan de gemeente Ljouwert, dat de doarpen Goutum, Himpens, Huzum, Swichum, Tearns, Wytgaard en Wurdum omfieme. Tagelyk waarden yn it noarden dêropta de doarpen Lekkum en Miedum (ek fan Ljouwerteradiel) tafoege. By de grutte gemeentlike weryndieling fan 1984 krige Ljouwert it rekreaasjegebiet De Griene Stjer derby, dat oant dy tiid ta Tytsjerksteradiel heard hie.
Op 1 jannewaris 2014 waard de gemeente Ljouwert útwreide mei it grutste part fan 'e op dy dei ophefte gemeente Boarnsterhim, mei de doarpen Eagum, Friens, Grou, Idaerd, Jirnsum, Reduzum, Warstiens, Warten en Wergea. Fjouwer jier letter, op 1 jannewaris 2018, folge in fierdere útwreiding mei de hiele gemeente Ljouwerteradiel en de noardeastlike helte fan Littenseradiel. Sadwaande kamen doe ek de doarpen Alde Leie, Britsum, Feinsum, Hijum, Jelsum, Koarnjum en Stiens (fan Ljouwerteradiel) en Baard, Bears, Easterlittens, Hilaard, Húns, Jellum, Jorwert, Leons, Mantgum en Weidum (fan Littenseradiel) ûnder de gemeente Ljouwert te fallen. Formeel, d.w.s. foar de wet, waard de gemeente Ljouwert by de gemeentlike weryndielings fan 1943, 2014 en 2018 opheft en wer op 'e nij oprjochte.
Geografy |
De gemeente Ljouwert leit likernôch yn 'e midden fan 'e Nederlânske provinsje Fryslân, op 'e skieding tusken Klaai en Wâlden. Yn it noarden grinzget de gemeente oan Ferwerderadiel (fan 2019 ôf oan Noardeast-Fryslân), yn it noardwesten en westen oan De Waadhoeke, yn it súdwesten oan Súdwest-Fryslân, yn it uterste suden oan De Fryske Marren, yn it súdeasten oan It Hearrenfean en Smellingerlân, en yn it easten oan Tytsjerksteradiel. Foar 2018 grinzge Ljouwert yn it noarden oan Ljouwerteradiel, yn it noardwesten oan Menameradiel en yn it westen oan Littenseradiel. Foar 2014 grinzge Ljouwert yn it suden oan Boarnsterhim. Foar 1984 grinzge Ljouwert yn it súdwesten oan Baarderadiel en yn it suden oan Idaerderadiel.
Sûnt de tafoeging fan in diel fan it eardere Boarnsterhim, yn 2014, hie de gemeente Ljouwert in totaal oerflak fan 166,99 km², wêrfan 151,70 km² lân en 15,29 km² wetter. By de gemeentlike weryndieling fan 1 jannewaris 2018 krige Ljouwert dêr noch 41,46 km² fan Ljouwerteradiel en 43,93 km²[2] fan Littenseradiel by, sadat it totaal doe útkaam op 252,38 km².
Plakken |
It haadplak fan de gemeente Ljouwert is de stêd Ljouwert. Fierders omfiemet de gemeente 35 doarpen. Dat binne:
Alde Leie,
Baard,
Bears,
Britsum,
Eagum,
Easterlittens,
Feinsum,
Friens,
Goutum,
Grou,
Idaerd,
Hijum,
Hilaard,
Himpens,
Húns,
Jellum,
Jelsum,
Jirnsum,
Jorwert,
Koarnjum,
Lekkum,
Leons,
Mantgum,
Miedum,
Reduzum,
Snakkerbuorren,
Stiens,
Swichum,
Tearns,
Warstiens,
Warten,
Weidum,
Wergea,
Wytgaard en
Wurdum.
Neist dizze offisjele kearnen lizze yn de gemeente Ljouwert ek de buorskippen: Fjouwerhûs, Fûns, Hesens, De Him, Hoek, Hoptille, Noardein, Rewert, Skillaard, Skrins, Tsjaard, Tsjeintgum, Wammert, Wielstersyl en Wieuwens (of Sprong). Fierders leit ek in part fan de buorskip Bartlehiem yn de gemeente.
Plaknammen |
It plaknammebelied fan 'e Gemeente Ljouwert is in grutte tizeboel, om't de oarspronklike Gemeente Ljouwert, dy't altyd Nederlânsktalige plaknammen holden hie, (dielen fan) trije gemeenten opslokt hat (Boarnsterhim, Ljouwerteradiel en Littenseradiel) dy't oergien wiene ta it ferfryskjen fan 'e plaknammen. Yn juny 2018 waard bekend makke dat de nije Gemeente Ljouwert gjin ienheid yn dat belied oanbringe soe, wat bygelyks kind hie troch de plaknammen fan 'e doarpen yn Ald-Ljouwert te ferfryskjen. Ynstee dêrfan waard besletten dat de sitewaasje oeral bleau sa't er op dat stuit wie.[3]
- Foar de doarpen yn 'e âlde Gemeente Ljouwert betsjutte dat offisjeel Nederlânsktalige plaknammen op kombuorden dêr't de Nederlânske namme boppe en de Fryske namme ûnder stiet: "Hempens" - "Himpens" - "Gemeente Leeuwarden".
- Foar de doarpen yn it âlde noarden fan Boarnsterhim en yn it âlde noardeasten fan Littenseradiel betsjutte dat offisjeel Frysktalige plaknammen op kombuorden dêr't inkeld de Fryske namme op fermeld stiet: "Wergea" - "Gemeente Leeuwarden" of: "Easterlittens" - "Gemeente Leeuwarden".
- Foar de doarpen yn it âlde Ljouwerteradiel betsjutte dat offisjeel Frysktalige plaknammen op kombuorden dêr't de Fryske namme boppe en de Nederlânske namme ûnder stiet: "Koarnjum" - "Cornjum" - "Gemeente Leeuwarden".
Dat earst fernijd waard dat der "Gemeente Ljouwert" (yn it Frysk) op 'e kombuorden yn it âlde Ljouwerteradiel en it âlde noardeasten fan Littenseradiel komme soe te stean, berêste op in flater yn 'e gemeentlike Taalnota Frysk.[4]
Demografy |
Neffens gegevens datearjend fan 30 april 2017 hie de gemeente Ljouwert doe in befolking fan 108.768 persoanen, wat soarge foar in befolkingstichtens fan 651,3 minsken de km². Fan it grûngebiet dat op 1 jannewaris 2018 by de gemeente foege waard, hie Ljouwerteradiel 10.089 ynwenners,[5] wylst de tsien doarpen dy't fan Littenseradiel kamen mei-inoar 3.444 ynwenners hiene.[6] It totale ynwennertal fan Ljouwert kaam sadwaande nei de gemeentlike weryndieling út op 122.301 persoan. Dêrmei sakke de befolkingstichtens nei 484,6 minsken de km².
Op 31 desimber 2018 hie de gemeente Ljouwert 123.054 ynwenners.[7]
Untwikkeling ynwennertal |
2018 - 122.301
2016 - 108.041
2014 - 108.249
2005 - 91.749
2004 - 91.354
2003 - 91.284
2002 - 90.516
2001 - 89.453
2000 - 88.887
1996 - 88.223
Polityk |
De gemeenterie fan Ljouwert bestiet út 39 sitten. Om't Ljouwerteradiel en it noardeastlike part fan Littenseradiel by de gemeente foege waarden, fûnen der op 22 novimber 2017 (tuskentiidske) weryndielingsferkiezings foar de gemeenterie fan Ljouwert plak. De útslach fan dy ferkiezings wie sa:[8]
partij | stimmen | % | riedssitten |
---|---|---|---|
PvdA | 10.369 | 26,1% | 11 |
PAL/GL | 4.592 | 11,6% | 5 |
CDA | 4.247 | 10,7% | 5 |
VVD | 3.891 | 9,8% | 4 |
D66 | 3.675 | 9,3% | 4 |
GBL | 2.560 | 6,5% | 2 |
FNP | 2.348 | 5,9% | 2 |
KristenUny | 2.229 | 5,6% | 2 |
List058 | 1.796 | 4,5% | 2 |
50Plus | 1.837 | 4,1% | 1 |
PvdD | 1.573 | 4,0% | 1 |
oare partijen | 749 | 1,9% | – |
totaal | 39.812 | *40,5% | 39 |
*) opkomstpersintaazje
Sjoch ek |
- Fryske doarpen
- Fryske gemeenten
- List fan boargemasters fan Ljouwert
Keppeling om utens |
- Webstee fan de gemeente
- Webstee oer wenje, wurkje en rekreëarje in Ljouwert
Boarnen, noaten en referinsjes
Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
Commons
|
hjoeddeistige gemeenten | |
---|---|
Achtkarspelen • Dantumadiel • De Fryske Marren • De Waadhoeke • Eaststellingwerf • Flylân • Harns • It Amelân • It Hearrenfean • Ljouwert • Noardeast-Fryslân • Opsterlân • Skiermûntseach • Skylge • Smellingerlân • Súdwest-Fryslân • Tytsjerksteradiel • Weststellingwerf | |
eardere gemeenten | |
Aenjewier (1851–1934) • Baarderadiel (1851–1984) • Barradiel (1851–1984) • It Bilt (1851–2018) • Boalsert (1455–2011) • Boarnsterhim (1984–2014) • Doanjewerstâl (1851–1984) • Dokkum (1298–1984) • Dongeradiel (1984–2019) • Drylts (1268–1984) • East-Dongeradiel (1851–1984) • Ferwerderadiel (1851–2019) • Frjentsjer (1374–1984) • (âld) Frjentsjerteradiel (1851–1984) • (nij) Frjentsjerteradiel (1984–2018) • Gaasterlân (1851–1984) • Gaasterlân-Sleat (1984–2014) • Haskerlân (1851–1984) • Hylpen (1372–1984) • Himmelumer Aldefurd (1851–1984) • Hinnaarderadiel (1851–1984) • Idaerderadiel (1851–1984) • Kollumerlân (1851–2019) • Lemsterlân (1851–2014) • Littenseradiel (1984–2018) • Ljouwerteradiel (1851–2018) • Menameradiel (1851–2018) • Nijefurd (1984–2011) • Raerderhim (1851–1984) • Skarsterlân (1984–2014) • Skoatterlân (1851–1934) • Sleat (1426–1984) • Snits (1292–2011) • Starum (1061–1984) • Utingeradiel (1851–1984) • Warkum (1399–1984) • West-Dongeradiel (1851–1984) • (âld) Wymbritseradiel (1851–1984) • (nij) Wymbritseradiel (1984–2011) • Wûnseradiel (1851–1984) |
Kategoryen:
- Ljouwert (gemeente)
- Gemeente yn Fryslân
- Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1435
- Bestjoerlike ienheid opheft yn 1943
- Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1943
- Bestjoerlike ienheid opheft yn 2014
- Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2014
- Bestjoerlike ienheid opheft yn 2018
- Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2018
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.164","walltime":"0.202","ppvisitednodes":"value":623,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":11196,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":3398,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":4,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2879,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 54.807 1 -total"," 24.26% 13.297 1 Berjocht:Boarnen"," 19.30% 10.575 1 Berjocht:Ynfoboks_gemeente"," 5.44% 2.984 1 Berjocht:Commonscat"," 4.55% 2.496 1 Berjocht:Of"," 4.55% 2.491 1 Berjocht:GemeentenFryslân"," 4.50% 2.465 16 Berjocht:!!"," 4.27% 2.339 4 Berjocht:Aut"],"cachereport":"origin":"mw1303","timestamp":"20190308124751","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":126,"wgHostname":"mw1270"););