Wetsens Ynhâld It Jaarlagat | De Jaarla's | De tsjerke | Mienskip | Strjitten | Keppeling om utens | NavigaasjemenuWebstee Wetsens-NijewierNijewier-WetsensWetsens53° 21' NB, 6° 2' EL
WetsensDoarp of stêd yn East-DongeradielDoarp of stêd yn DongeradielDoarp of stêd yn Noardeast-Fryslân
terpdoarpNoardeast-FryslânDongeradiel2005East-Dongeradielterp19e iuwEalsumJaarlasleatPeazensSuderieturfmoarnearjeGrut- en Lyts Jaarlastate1498RinsumageastDoeke fan Martena1580Wilco fan Holdinga, baron fan SchwartzenberghSint Fitusnorbertinen12e iuwdowestien1842sealtektoer2016Stifting Alde Fryske TsjerkenA.M. WijbengaRink van der VeldeDowestienNijewierDokkumerweiGrytmanswei
Wetsens
Jump to navigation
Jump to search
| |||||
 | |||||
Gemeente | Noardeast-Fryslân | ||||
Ynwennertal (2008) | 40 | ||||
Webstee | Webstee Wetsens-Nijewier | ||||
Wetsens is in terpdoarp dat sûnt 2019 yn de gemeente Noardeast-Fryslân leit, dêrfoar lei it yn de gemeente Dongeradiel. Wetsens hat sa'n 167 ynwenners (2005). It hat nea in grut doarp west. It hie mar 9 stimmen en wie dochs it fjirde yn rang yn East-Dongeradiel. Mei troch't it wat oan de kant fan de wegen lei, is Wetsens in frij geef doarp bleaun. De namme Wetsens kin 'wiet lân' betsjutte. Oaren tinke oan de mienskip fan Wetse en syn famylje.
De terp is sa'n 4 meter heech, mar is yn it lêst fan 19e iuw fan in grut part ôfgroeven. Allinnich it part om de tsjerke hinne is oerbleaun, dat dy leit no iensum op in hichte, lykas yn Ealsum. De tsjerkegongers geane der dan ek oer de Opgong hinne.
Ynhâld
1 It Jaarlagat
2 De Jaarla's
3 De tsjerke
4 Mienskip
4.1 Ferienings
5 Strjitten
6 Keppeling om utens
It Jaarlagat |
It Jaarlagat (lokaal: it Jellegat), dat ek Jaarlasleat neamd wurdt, joech Wetsens in goede oansluting mei de Peazens. Dy mei de Suderie kaam letter. It wie ek in striidpunt tusken de beide Dongeradielen oer de ôfwettering. It lân om Wetsens hinne leit leech en se hienen dan ek gau wetteroerlêst. De maklikste oplossing om dêr fanôf te kommen, wie dan ek om de syl iepen te setten. Se hienen dan wer drûge fuotten, mar dan kamen de klachten fan de oare doarpen oan de Peazens.
Der is in protte leechfean om Wetsens hinne ôfgroeven. Dat gie net allinne om der turf fan te meitsjen, mar ek om sâlt te winnen út it it fean (moarnearje). It sil laat hawwe ta it ûntstean fan in grutte poel súdeastlik fan it doarp, de Wetsemer mar.
Wetsens op de Schotanuskaart
De Jaarla's |
Skepper en skriuwer yn Wetsens wienen de Jaarla's, de namme wurdt ek as Jaerla skreaun, op Grut- en Lyts Jaarlastate. Yn 1498 seagen de oare eallju fan Eastdongeradiel harren kâns. Dy hienen har by de Saksyske partij oansletten, wylst Auke Jaarla oan it lêst ta foar de Gelderske kant keas. Se holden rjochtdei en Auke Jaarla moast him oerjaan. Der waard besletten dat Auke Jaarla yn Rinsumageast berjochte wurde moast. Hy is dêr net libbend oankommen, want ûnderweis waard er dea slein. Under it Saksyske bewâld binne de eigendommen fan syn soannen oan Hessel en Doeke fan Martena jûn. Nei 1580 binne de Jaarla's wer yn har eare kommen. In pakesizzer fan Auke Jaarla waard sels grytman fan Eastdongeradiel.
Yn 1640 is Jaarlastate in hierpleats, dat de âlde state sil koart dêrfoar ôfbrutsen wêze.
Yn 1700 is Wilco fan Holdinga, baron fan Schwartzenbergh de grutte man yn Wetsens.
De tsjerke |
De Wikipedy hat ek in side Sint-Fitustsjerke (Wetsens).
De Wikipedy hat ek in side Sint-Fitustsjerke (Wetsens).
De tsjerke yn 1723 neffens Stellingwerf
De tsjerke wie wijd oan Sint Fitus. Dat soe der op wize kinne dat de norbertinen dêr ynfloed hienen.
De tsjerke út de 12e iuw is fan dowestien boud. Der binne noch oansetten fan kapellen. Yn de 16e iuw is de tsjerke ferhege yn bakstien.
Yn 1842 stoarte de sealtektoer yn en der kaam in trijehoekich westwurk. De klok waard ophongen yn in klokkestoel oan de foarkant.
De tsjerke wurdt sneins net mear brûkt. De wurde allinnich noch trou- en routsjinsten holden. Yn 2016 waard it behear fan de tsjerke oernaam troch de Stifting Alde Fryske Tsjerken.
De Fryske dichter A.M. Wijbenga en de skriuwer Rink van der Velde lizze dêr op it hôf.
Herfoarme tsjerke (foarhinne St Fitustsjerke) Wetsens (súdmuorre)
Herfoarme tsjerke (foarhinne St Fitustsjerke) Wetsens (noardmuorre)
Dowestien oan de tsjerke
Mienskip |
It doarp hat mei Nijewier ien feriening foar Doarpsbelang. De doarpen dogge in soad tegearre. De bern gean meast nei basisskoale 'By de Boarne' yn Nijewier.
Ferienings |
- De Bazuin - korps
Strjitten |
Dokkumerwei, Fellingswei, Grytmanswei, It Heech, Jaarlawei, Kowereed, Opslach, Pypsterwei.
Keppeling om utens |
- Nijewier-Wetsens
 | Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Wetsens fan Wikimedia Commons. |
53° 21' NB, 6° 2' ELKategoryen:
- Wetsens
- Doarp of stêd yn East-Dongeradiel
- Doarp of stêd yn Dongeradiel
- Doarp of stêd yn Noardeast-Fryslân
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.068","walltime":"0.100","ppvisitednodes":"value":145,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":2490,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":360,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":4,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2343,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 52.996 1 -total"," 14.95% 7.924 1 Berjocht:Doarpstabel"," 10.94% 5.797 1 Berjocht:Koördinaten"," 8.49% 4.497 1 Berjocht:Border"," 6.55% 3.472 1 Berjocht:Commonscat"," 5.86% 3.104 1 Berjocht:Apart"," 5.43% 2.877 1 Berjocht:MapsServer"],"cachereport":"origin":"mw1335","timestamp":"20190316160857","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Wetsens","url":"https://fy.wikipedia.org/wiki/Wetsens","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q1000792","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q1000792","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-07-25T15:17:19Z","dateModified":"2019-01-09T12:57:09Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/fy/1/16/Flagge_fan_Wetsens.gif"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":110,"wgHostname":"mw1255"););
